અમેરિકાના લોસ એન્જલસમાં વસેલા અને પરણવાના એક માત્ર આશયથી ભારત આવેલા જોય પટેલે બરાબર એકવીસમા દિવસે અમેરિકા ફોન જોડ્યો. પપ્પા સાથે વાત કરી, ‘ડેડ, ગુડ ન્યૂઝ! યુ કેન કોંગ્રેચ્યુલેટ મી. મને છોકરી પસંદ પડી ગઈ છે!’
‘શાબાશ બેટા! મને તો એમ હતું કે મારો ઢાંઢો જિંદગીભર વાંઢો જ રહી જવાનો છે!’ પિતા અંબાલાલ બોલવામાં પણ પટેલ જ હતા.
‘ડેડ!’ ઢાંઢો અમેરિકન શૈલીમાં ખીજવાયો, ‘ડોન્ટ કોલ મી એ ઢાંઢા! અમેરિકા માટે ભલે હું કાળો કાગડો હોઉં પણ અહીંની છોકરીઓ માટે તો રૂપાળો હંસરાજ છું! એકએકથી ચડિયાતી, ચબરાક, સંસ્કારી અને શિક્ષિત કન્યાઓ મને પામવા માટે ભૂખ હડતાળ ઉપર બેસવા તૈયાર હતી.’
‘એમાંથી તેં કોને પસંદ કરી?’
‘ફૂલોના બગીચામાંથી ગુલાબને...! હીરાના ખજાનામાંથી કોહિનૂરને! અપ્સરાના ટોળામાંથી મેનકાને...!’
‘મારી વહુનાં ત્રણત્રણ નામ? મૂરખ, એનું સાચું નામ બોલ ને!’‘ઝાકળ.’ જોયના અવાજમાં ભાવિ પત્નીનું નામ ઉચ્ચારતા જ જાણે ચાસણીની મધુરતા પ્રસરી ગઈ! આંખો સામે મરડાતું, અમળાતું,અંગડાઇઓ લેતું એક નાજુક નારીશિલ્પ રમી રહ્યું. પિતાએ બેચાર ક્ષણો પૂરતો દીકરાને એ લપસણા મુલકમાં રમવા દીધો. પછી પાછો એને ધરતી ઉપર લાવી મૂક્યો.
‘કોણ છે? ક્યાંની છે? એનાં માવતર...?’
જોયને ઇચ્છા થઈ આવી આવો જવાબ આપવાની કે કાયા એનું કૂળ છે, રૂપ એનું મૂળ છે, મારકણી અદાઓ એનાં માબાપ અને આકર્ષણ એની અટક છે! પણ પછી વહેવારુ બનીને એણે માહિતી આપી, ‘આણંદમાં એનું ઘર છે. એમ.સી.એ. થયેલી છે. પાંચ ફીટ છ ઈંચ હાઇટ છે. અંગ્રેજી તો એવું ફાંકડું ફટકારે છે કે એની આગળ આપણી અમેરિકન છોકરીઓ ઝાંખી પડી જાય. એના પપ્પાનું નામ મફતલાલ ઝવેરભાઈ પટેલ છે.’
‘એ મફતલાલ સાવ મફતિયો નથી ને?’
‘ના, ચારસો વીઘા જમીનનો માલિક છે. દીકરીને દહેજમાં દસ લાખનું સોનું આપવાનો એણે વાયદો કરેલ છે. બોલો, બીજું શું જાણવું છે?’
‘ડફોળ, હજુ તો અડધી જ વાત જાણી છે. તને અહીંથી ઇન્ડિયા મોકલેલો તે તારા એકલાના લગ્નનું પાકું કરવા મોકલ્યો’તો? સાથે તારી બહેનને પણ
રવાના કરી છે. બોલ, આપણી લાડકી રીટાનું ક્યાં સુધી પહોંચ્યું છે?’
‘ડેડ! રીટાનું ચોકઠું પણ જામી ગયું છે. અમદાવાદનો છોકરો છે. લાખોમાં એક છે. કોમ્પ્યૂટર એન્જિનિયર છે. હેન્ડસમ તો એવો છે કે આપણી રીટા તો એની આગળ દાસી જેવી લાગે! પણ એણે આપણી સાધારણ દેખાવની રીટા સામે નથી જોયું, આપણા ખાનદાન સામે, આપણા સંસ્કાર સામે જોયું છે.’
‘મુરતિયાનું નામ?’
